2002 από τη ΙΘ΄Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Θράκης, περιφερειακή υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού, με υπεύθυνους αρχαιολόγους τον Διαμαντή Τριαντάφυλλο, Διευθυντή τότε της Εφορείας και τη Δόμνα Τερζοπούλου, ανακαλύφθηκε ταφικό μνημείο του 2ου αιώνα μ.Χ στο οποίο ενταφιάστηκαν διαδοχικά τέσσερα μέλη μιας πλούσιας οικογένειας γαιοκτημόνων, οι οποίοι σύμφωνα με τα ευρήματα ασχολούνταν με το κυνήγι αγριογούρουνων. Σήμερα, είναι ευρύτερα γνωστό ως ταφικός τύμβος Μικρής Δοξιπάρας- Ζώνης.
Από την αυτοψία που πραγματοποιήθηκε θεωρείται πως προσπάθειες σύλησης του τάφου έγιναν πολλές μέχρι σήμερα. Τα πολυάριθμα θραύσματα επεξεργασμένου μαρμάρου και λατύπης που βρίσκονταν διάσπαρτα στην περιφέρεια του τύμβου, οδήγησαν στην αρχική υπόθεση ότι ο τύμβος κάλυπτε κτιστό τάφο ή σαρκοφάγο. Η υπόθεση αυτή δεν επιβεβαιώθηκε. Σήμερα πιστεύεται ότι στην κορυφή του τύμβου υπήρχε κτιστό ταφικό μνημείο που έχει καταστραφεί ολοσχερώς ή ότι το μνημείο προϋπήρχε στη θέση που αργότερα κάλυψε ο τύμβος ή σε κάποια γειτονική θέση.
Στην περιοχή του τύμβου αποκαλύφθηκαν τα υπολείμματα των καύσεων τεσσάρων ατόμων, τριών ανδρών και μιας γυναίκας. Όλες οι καύσεις πραγματοποιήθηκαν μέσα σε λάκκους, όπου είχαν συσσωρευθεί τα απαραίτητα για την αποτέφρωση του σώματος ξύλα. Μετά την ολοκλήρωση της καύσης, οι συγγενείς τοποθέτησαν μέσα στους λάκκους τα κτερίσματα, τα απαραίτητα δηλαδή δώρα των ζώντων προς τους νεκρούς, που θα τους συνόδευαν στη μετά θάνατον ζωή τους.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών ανασκαφής αποκαλύφθηκαν ακόμη τα οστά πέντε αλόγων όπως και τα απομεινάρια από τέσσερις άμαξες, πράγμα συνηθισμένο την εποχή εκείνη. Επίσης, βρέθηκαν τέσσερις μεγάλοι λάκκοι που περιείχαν τα υπολείμματα της καύσης των νεκρών και πολυάριθμα αντικείμενα που είχαν τοποθετηθεί από τους συγγενείς. Οι πέντε άμαξες αποτελούν το πιο εντυπωσιακό εύρημα της ανασκαφής. Μαζί με τα υποζύγιά τους είχαν εναποτεθεί σε ρηχούς λάκκους, ανοιγμένους στο φυσικό έδαφος. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός πως κάποιες έχουν διατηρήσει ατόφια τα χαρακτηριστικά τους, αφού σε δύο από αυτές μπορούν να παρατηρηθούν ακόμα και τα χαρακτηριστικά του ξύλου κατασκευής.
Τα πρώτα αποτελέσματα των ερευνών δημοσιοποιήθηκαν το Φεβρουάριο του 2003 στη Θεσσαλονίκη, κατά τη διάρκεια της ετήσιας συνάντησης για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, προκαλώντας μεγάλη αίσθηση τόσο στην αρχαιολογική κοινότητα όσο και στο ευρύτερο κοινό.
Σε εκδήλωση που έλαβε χώρα στο Παρίσι το 2006, ο αρχαιολόγος και υπεύθυνος ανασκαφής κ. Διαμαντής Τριαντάφυλλος, βραβεύτηκε από το Μουσείο του Λούβρου για την προσφορά του στο όλο εγχείρημα.
Πληροφορίες αντλήσαμε από: mikridoxipara-zoni.gr, Μηχανή του Χρόνου